Dus jij wilt meer weten over zonnepanelen? Hier vind je de ervaringen Ludo!
Oriëntatie
Tjsa, waar moet je nou beginnen? Er zijn allerlei verschillende soorten zonnepanelen, in verschillende prijsklassen. En met enkel de panelen ben je er niet. Je hebt bijvoorbeeld een omvormer nodig, die de geleverde gelijkstroom energie van de zonnepanelen op het wisselstroom huisnet levert. Verder kun je kiezen voor “optimizers”. Die zijn nuttig wanneer enkele panelen in de schaduw vallen van obstakels zoals bomen, schoorstenen en dakkapellen. Die optimizers zorgen er dan voor dat het obstakel niet de totale performance van de rest van de panelen naar beneden trekt.
Bovenop de panelen en omvormer komt nog allerhande installatiemateriaal: kabels vanaf de panelen naar de omvormer, een kabel vanaf omvormer naar meterkast, een extra aardlekautomaat in de meterkast zelf, montageframes voor de zonnepanelen, een aardkabel vanaf de frames van de zonnepanelen naar het aardpunt in de meterkast, ballast – meestal stoeptegels – voor in de montageframes zodat de panelen niet wegwaaien bij de eerste de beste storm, goten om de diverse kabels netjes in weg te werken, en de door de norm verplichte stickers in de meterkast en bij de omvormer. Al met al een heel lijstje. Gelukkig verkopen veel aanbieders complete doe-het-zelf pakketten waar zowat alles (behalve de stoeptegels) in zit.
Ludo heeft een groot plat dak met weinig obstakels. Hij houdt (zoals altijd) de techniek zo simpel mogelijk: wat er niet op zit kan ook niet kapot tenslotte. Optimizers had ie dus geen zin in. Bovendien wilde hij sowieso niet heel veel uitgeven: de komende verbouwing van de gedateerde woning zou nog genoeg andere investeringen vergen. Wél wilde hij het dak zo goed mogelijk benutten, oftewel zoveel mogelijk panelen plaatsen. Hij heeft daarom gekozen voor een “oost-west” opstelling: de rijen panelen staan dan met de rug tegen elkaar in een hellingshoek van slechts 10 graden, de ene rij op oost, de andere op west. Die (dubbele) rijen kunnen vervolgens bijna tegen elkaar geplaatst worden: de ruimte van een looppad tussen 2 dubbele rijen is voldoende. Normaliter is de meest optimale oriëntatierichting naar het zuiden, met een hellingshoek van 36 graden. Maar dan moet er ca. 2 meter tussen elke rij panelen vrijgehouden worden, in verband met schaduwval van de voorgaande rij: je hebt niet zoveel aan panelen als ze constant in de schaduw staan tenslotte. Oftewel in zuid-opstelling kun je veel minder panelen kwijt, met dus een lagere totale jaaropbrengst. Deze “oost-west” opstelling kostte Ludo ca. 15% rendement per paneel, maar door te kiezen voor relatief goedkope panelen (met een lage €/Wp verhouding) kon hij wel een veel groter aantal kwijt. Verder is bij een “oost-west” opstelling een omvormer nodig die 2 “strings” ondersteunt; een voor de oostrijen, en een voor de westrijen. De wat zwaardere omvormers bieden dit meestal standaard.
Terminologie:
- Wp staat voor Watt-piek. Dit betreft het maximale vermogen wat een zonnepaneel kan leveren onder gestandaardiseerde omstandigheden. Hiermee zijn verschillende typen panelen onderling met elkaar te vergelijken.
- kWh (Engels) of (Nederlands) kWu. Kilo-Watt-uur. Hier gaat het om het gerealiseerde energieverbruik of (in het geval van zonnepanelen) de opbrengst. Een gemiddeld huishouden in Nederland verbruikt jaarlijks ruim 2.500 kWh. Om dit te compenseren met zonnepanelen is er dus een productie van ruim 2.500 kWh nodig. Als vuistregel v.w.b. de te verwachten productie in kWh kun je 80% nemen van het totale aantal Wp wat je zonnepanelenset kan opleveren. In het geval van Mr. Gasloos z’n set: 16 x 270 Wp per paneel = 4.320 Wp. 80% = ca. 3.450 kWh.
- Omvormervermogen: het te kiezen omvormervermogen is ook ca. 80% van het totale aantal Wp wat je zonnepanelen theoretisch kunnen produceren. In de praktijk zal in het voor- en najaar bij koel weer en felle zon het omvormervermogen soms worden overschreden, maar dat is niet erg: omvormers toppen dan simpelweg af.
Aanschaf
Ludo heeft z’n panelen besteld in september 2017, bij StralendGroen.nl, een online aanbieder van doe-het-zelf pakketten. En het verder benodigde installatiemateriaal bij Elektramat.nl. De ballast stoeptegels kun je normaliter gratis wel ergens van Marktplaats.nl halen.
Het boodschappenlijstje zag er als volgt uit:
| Product | Aantal |
| Zonnepanelen: Canadian Solar 270 Wp 1.65m x 1.00m | 16 |
| Omvormer: Growatt MTL-S 3600 | 1 |
| Montageframes: Solarstell platdak oost/west | 16 |
| Rubber tegeldragers | 21 |
| Bekabeling rood+zwart (meter) | 20 |
| Aardkabel (meter) | 20 |
| Kabel omvormer > meterkast 6 mm2 (meter) | 2 |
| Aardlekautomaat 20A | 1 |
| Ballast (stoeptegels 30x30cm) | 48 |
De totale prijs van dit alles (na teruggave van de BTW bij de Belastingdienst) kwam op afgerond € 3.250.
Installatie
Ludo heeft met 1 man hulp de panelen eind september 2017 geïnstalleerd. In een krappe 2 dagen was alles gemonteerd en afgewerkt. Het was een leuke klus. Ludo gebruikte enkel voorgemonteerde connectors: hij heeft geen zin in brand door slecht gemonteerde connectors!
Doe zo’n klus niet zelf wanneer je geen verstand van elektra hebt! Besteed het in dat geval uit en neem de ca. 3 jaar langere terugverdientijd voor lief! Overleg eventueel met je installateur wat je zelf kunt doen om de kosten te drukken, bijvoorbeeld het monteren van de frames.
Ervaringen en rendement
Update juli 2021: de panelen hebben inmiddels 14.350 kWh geproduceerd. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 21 cent per kWh is daarmee € 3.031 terugverdiend, op een totale aanschafprijs van € 3.250. Omgerekend is dat ruim € 65 per maand.
Echter, in plaats van zonnepanelen aan te schaffen had Ludo de € 3.250 ook kunnen sparen of beleggen. Op een spaardeposito zou het rendement ca. 1% zijn geweest, en had dan in totaal ruim € 100 opgebracht in die periode. Mmm, dan toch liever de zonnepanelen.
Dan beleggen(*). In dat geval zou Ludo niet actief gaan beleggen (lees: speculeren) maar een indexfonds (ETF) selecteren wat 1-op-1 meebeweegt met vrijwel de totale beurs. En dan wel een ETF met zeer lage kosten, zoals Vanguard VWRL. Rekening houdend met een voorzichtig jaarrendement van 5% zou de eindopbrengst na 4 jaar € 3.950 zijn. Oftewel een opbrengst van € 700.
| Jaar | Beginkapitaal | Inleg | Rendement | Eindkapitaal |
| 1 | € 3.250 | – | € 163 | € 3.413 |
| 2 | € 3.413 | – | € 171 | € 3.583 |
| 3 | € 3.583 | – | € 179 | € 3.762 |
| 4 | € 3.762 | – | € 188 | € 3.950 |
| 5 | € 3.950 | – | € 198 | € 4.148 |
| 6 | € 4.148 | – | € 207 | € 4.355 |
| 7 | € 4.355 | – | € 218 | € 4.573 |
| 8 | € 4.573 | – | € 229 | € 4.802 |
| 9 | € 4.802 | – | € 240 | € 5.042 |
| 10 | € 5.042 | – | € 252 | € 5.294 |
Ludo is een fan van én-én. Wat nu als hij de maandelijkse opbrengst van de zonnepanelen (€ 65 per maand) zou beleggen? Het plaatje ziet er dan als volgt uit:
| Jaar | Beginkapitaal | Inleg | Rendement | Eindkapitaal |
| 1 | € 0 | € 763 | € 38 | € 801 |
| 2 | € 801 | € 763 | € 78 | € 1.642 |
| 3 | € 1.642 | € 763 | € 120 | € 2.525 |
| 4 | € 2.525 | € 763 | € 164 | € 3.452 |
| 5 | € 3.452 | € 763 | € 211 | € 4.426 |
| 6 | € 4.426 | € 763 | € 259 | € 5.448 |
| 7 | € 5.448 | € 763 | € 311 | € 6.521 |
| 8 | € 6.521 | € 763 | € 364 | € 7.649 |
| 9 | € 7.649 | € 763 | € 421 | € 8.832 |
| 10 | € 8.832 | € 763 | € 480 | € 10.074 |
Dergelijke sommen kun je prima zelf maken op de vermogensopbouw pagina van Berekenhet.nl.
Verder nog aandachtspunten? Jazeker;
- Houdt rekening met een levensduur van de zonnepanelen van 25 jaar. En met een levensduur van de omvormer van 10 jaar (oftewel eens in de tien jaar een (voorziene) kostenpost).
- In de oost-west opstelling van Ludo staan de panelen in een hellingshoek van slechts 10 graden. Daarmee blijft vuil makkelijker liggen (normaal spoelt dit er met een forse regenbui af). Om het jaar de panelen schoonmaken is dus aan te bevelen; een klusje van een uur wat Ludo zelf doet.
Salderingsregeling
Op dit moment is het nog zo dat je voor elke zelf geproduceerde en aan het elektriciteitsnet teruggeleverde kWh hetzelfde bedrag krijgt als wat je normaliter zou betalen voor zo’n kWh aan je energieleverancier; dit heet de salderingsregeling. Deze afspraak geldt tot je jaarverbruik. Dus stel dat je jaarverbruik 2.500 kWh is, dan mag je maximaal 2.500 kWh terugleveren met 1-op-1 verrekening. Voor alles wat je daarboven teruglevert op het elektriciteitsnet krijg je een (veel kleiner) bedrag van je energieleverancier. Oftewel door de salderingsregeling koopt jouw energieleverancier jouw energie tegen een relatief hoog tarief.
Deze salderingsregeling blijft in zijn huidige vorm gehandhaafd tot 1 januari 2023. Het wetsvoorstel stelt zonnepaneeleigenaren vanaf 2023 ieder jaar 9 procent minder mogen salderen en dat vanaf 2031 het salderingspercentage 0 is. In de toekomst wordt het daarom steeds belangrijker de opgewekte zonneenergie waar mogelijk direct zelf te gebruiken, bijv. door in plaats van ’s avonds overdag te wassen en de vaatwasser aan te zetten. Maar dan heeft Ludo zíjn investering al lang terugverdiend.
Resumerend
Ludo is tevreden met z’n zonnepanelen én investering van de maandelijkse besparing!
Hoe verder?
Maar hoe nu zelf verder als je inmiddels zonnepanelen overweegt? Mocht je specifieke vragen hebben dan is het duurzaamheidstopic op Tweakers een goede start. Zeker als je zelf wilt gaan installeren. Heb je twee linkerhanden of geen prioriteit/tijd om zelf te installeren neem dan deel aan de collectieve inkoopregeling van Vereniging Eigenhuis; dan krijg je panelen tegen een scherpe prijs en kun je altijd terugvallen op de vereniging bij vragen.
Ludo wenst je alvast veel succes!
(*) Geld voor je laten werken?
Een korte zijsprong: waarom beleggen? Belangrijk is het begrip “compounding interest”, wat er op neer komt dat je je geld voor je laat werken in plaats van het direct uit te geven wanneer het binnenkomt. Albert Einstein noemde dit wel het “8e wereldwonder”. De bekende Warren Buffet gaf aan: “My wealth has come from a combination of living in America, some lucky genes, and compound interest.” Benjamin Franklin beschreef dit fenomeen als, “Money makes money. And the money that money makes, makes money.”
Op een spaarrekening gaat het om de uitgekeerde rente. Elk jaar dat rente wordt uitgekeerd neemt het totale spaarbedrag toe. Het jaar daarna krijg je rente op het toegenomen spaarbedrag, oftewel rente-op-rente.
Helaas is de rente tegenwoordig ca. 0%, dus dat zet geen zoden aan de dijk. Op de beurs zie je een soortgelijk mechanisme: waardegroei van de aandelen zelf, in combinatie met uitgekeerde dividenden. Door deze dividenden te herinvesteren in diezelfde aandelen wordt in combinatie van de waardegroei van de aandelen het sneeuwbaleffect gecreëerd wat compounding interest heet. Het historisch beursrendement bedraagt daarbij ca. 8%(!). Maar ja, resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst natuurlijk.
De volgende illustratie toont dit effect duidelijk; in dit geval gaat het om een inleg van € 100 gedurende 25 jaar bij het historisch beursrendement van 8%:
